1.Dünya Savaşı adından da anlaşıldığı gibi bütün Dünya devletlerinin ansızın birbirleri ile çarpıştıkları bir harp değildir. 1.Dünya Savaşı’nın temelini oluşturan, alt yapısını besleyen çeşitli faktörler yıllar boyunca süregelmiştir ve neticede savaş kaçınılmaz bir hal almıştır.
En Son Ne Olmuştu?
Ferdinand’ın Saraybosna’yı ziyaret etmesi ve bir Sırp milliyetçi tarafından düzenlenen suikast ile öldürülmesi sonucu 1.Dünya harbi resmen başladı.
Öncesinde Neler Olmuştu?
Avusturya-Macaristan kralının talimatı ile Ferdinand, ordu müfettişi olarak görevlendirildi ve 1914 tarihinde Bosna’yı ziyaret etti
Ziyaret esnasında Saraybosna’da bir panele katılmak için yola çıkan Ferdinand ve eşi, 28 Haziran 1914 senesinde 19 yaşındaki lise öğrencisi tarafından düzenlenmiş olan suikast sonucunda öldürüldü.
Princip, gerçekleştirmiş olduğu bu suikasttan sonra 4 yıl boyunca hapishanede tutuldu ve kemik veremi hastalığından hayatını kaybetti.
Suikasten Sonra Neyse Oldu?
Veliaht Ferdinand’ın suikast sonrasında hayatına son verilmesinden sonra Avusturya, Sırbistan Krallığı’na 23 Temmuz 1914 tarihinde kabul edilmesi bir hayli güç olan koşullar içeren bir ültimatom verdi.
İmparator joseph, ültimatom koşullarını reddeden Sırbistan Devleti’ni 28 Temmuz 1914 tarihinde savaş açtı. Savaşın öncesinde çeşitli ittifaklar oluşturan ülkeler, olası bir dünya Savaşı’nın çıkmasına karşılık hazırlık içerisindeydi. Avusturya’nın Sırbistan’a savaş açmasıyla Avrupa’da başlamış olanı savaş, Osmanlı İmparatorluğu, Rusya, Fransa, İngiltere, Almanya ve ABD’nin de katılmasıyla küresel bir hal aldı.
Savaşın gerekçesi olarak her ne kadar da Avusturya Macaristan veliahdının öldürülmesi gösterilmiş olsa da makalenin başında da belirtildiği gibi yüzyıllardan beridir dünya devletleri arasında meydana gelen kutuplaşma ve sömürgecilik anlayışı savaşın esasını oluşturmaktadır.
1.Dünya Savaşının Genel Sebepleri
- Dünya Savaşı’nın belki de en önemli genel sebebi milliyetçilik akımıdır. Çünkü Fransız İhtilali’nin bütün dünyaya yaymış olduğu milliyetçilik akımı Avrupa’da sosyal ve siyasi hayatta çeşitli değişikliklere gidilmesine sebep olmuştu. Milliyetçilik akımı ile Osmanlı ve Avusturya Macaristan gibi pek çok uluslu imparatorluk yıkılarak ulus kültürüne ve ulus şekline dayalı yeni devletler ortaya çıkmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Osmanlı Devleti’nin yıkılmasından sonra kurulmuş bir devlettir.
- Sanayi İnkılabı sonrasında sanayileşmiş Avrupa devletleri, kendilerine üretmiş oldukları ürünler açısından pazar ve sanayi için hammadde arayışına girmişlerdir ve kendilerinden daha zayıf konumda bulunan devletleri sömürerek aslında Sömürgecilik fikrini bütün dünyaya yaymaya çalışıyorlardı. Bu durum aslında bir 1.Dünya Savaşı’nın genel sebepleri arasında sayılmaktadır.
1.Dünya Savaşının Özel Sebepleri
- Almanya ve İngiltere arasında süregelen sömürgecilik rekabeti.
- Fransa’nın zengin kömür yatakları ile bilinen alsas-loren topraklarını Almanya’dan geri almak istemesi ile Rusya’nın özellikle de Balkanlarda öne sürdüğü Panslavizm politikası kapsamında sıcak denizlere ve boğazlara inmek istemesi.
- İtalya ve Almanya’nın güçlerine güç katmanlarından sonra İngiltere ve Fransa’nın telaşlanması